بهترین فیلم های تاریخ سینما در مورد روم باستان

فیلم هایی که داستان آن ها در روم باستان روایت می شود اغلب ما را به یاد امپراطوران، گلادیاتورها، جولیوس سزار و آریستوکرات ها می اندازند. بسیاری از افراد نیز به یاد ویلیام شکسپیر می افتند، جایی که وی بارها در نمایشنامه هایش در مورد روم باستان نوشته است. غیر از شکسپیر و اقتباس هایی که از آثار او صورت گرفت، روم باستان نقش مهمی در فیلم های بزرگ استودیوهای فیلمسازی در اوایل عصر سینمای صامت داشته است. این فیلم ها در مقیاس کوچک و بزرگ بسیار تاثیرگذار بوده و هنوز هم پس از دهه ها، در اذهان طرفداران سینما باقی مانده اند. بدون شک در ژانر تاریخی روم باستان شاهد فیلم هایی نیز بوده ایم که در گیشه شکست خورده اند، که شامل ژانر فرعی موسوم به فیلم های «شمشیر و سندل» می شوند.

اما در سال های اخیر، فیلم هایی که در مورد روم باستان ساخته شده اند دارای دکورهای بزرگ و جلوه های بصری باشکوهی بوده اند. این موضوع باعث شده که استودیوهای فیلمسازی مقادیر زیادی پول صرف تولید این فیلم ها کنند و حتی زمانی که نتوانسته اند هزینه های تولیدشان را جبران کنند، موفقیت در جشنواره های سینمایی و دریافت جوایز توانسته استودیوها را به ادامه روند ساخت آن ها ترغیب کند. با وجود فیلم های موفق و شناخته شده ای مانند Gladiator و Ben-Hur که برنده جوایز سینمایی متعدد شده و فیلم های کوچکتر اما تحسین شده ای مانند Titus و Life of Brian، علاقمندان به تاریخ روم باستان فیلم های زیادی برای تماشا دارند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۵ فیلم تاریخی برتری آشنا کنیم که داستان آن ها در دوران روم باستان روایت می شود.

۱۵- Barabbas (1961)

فیلم حماسی مذهبی Barabbas داستان باراباس را روایت می کند که یکی از شخصیت های مشهور کتاب انجیل است. برخلاف بسیاری از فیلم های دیگری که در مورد روم باستان ساخته شده اند، این فیلم در واقعیت نیز در شهر رُم و بخش هایی نیز در شهر ورونا، ایتالیا با دکورهای بزرگ ساخته شده و در آن شاهد نبرد گلادیاتورها و به تصویر کشیده شده یک مورد به صلیب کشیده شدن در جریان یک خورشیدگرفتگی واقعی هستیم. در این فیلم آنتونی کویین نقش باراباس را بازی می کند، فیلمی که در باکس آفیس ۲.۹ میلیون دلار فروخت و نقدهای مثبتی از منتقدان آن زمان و منتقدان حاضر دریافت کرده است. این فیلم زمانی که در سال ۱۹۶۱ منتشر شد در صدر فهرست بهترین فیلم های خارجی سال از نگاه دفتر نقد فیلم ملی ایالات متحده قرار گرفت.

۱۴- A Funny Thing Happened On The Way To The Forum (1966)

فیلم A Funny Thing Happened On The Way To The Forum نسبت به دیگر فیلم هایی که در مورد روم باستان ساخته شده اند کمی متفاوت است. برای شروع باید بدانید که این فیلم یک کمدی موزیکال بوده و بر اساس یک نمایشنامه موزیکال به همین نام ساخته شده که داستان مردی برده به نام سودولوس با بازی زیرو موستل را روایت می کند که تلاش دارد با کمک به اربابش برای تسخیر قلب دختر همسایه، آزادی خود را بدست آورد. با موسیقی و اشعاری از استفن سوندهیم، این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین فیلم سال نیز شد.

۱۳- Titus (1999)

به کارگردانی جولی تیمور، فیلم Titus یک اقتباس سینمایی از نمایشنامه Titus Andronicus نوشته ویلیام شکسپیر است که در آن آنتونی هاپکینز نقش شخصیت تایتوس را بازی می کند. اگر چه این فیلم گهگاهی تاریخ را تغییر می دهد، اما در بخش اعظم فیلم در دوران روم باستان روایت می شود. هاپکینز در این فیلم با جسیکا لنگ و آلن کامینگز همراه است که به ترتیب نقش تامورا ملکه گوث ها و ساتورنینوس امپراطور روم را بازی می کنند. این فیلم با بودجه ای ۲۵ میلیون دلاری، در گیشه تنها ۳ میلیون دلار فروخت و نقدهای متفاوتی از منتقدان دریافت کرد اما سال ها پس از انتشار به جایگاه یک فیلم کالت کلاسیک دست یافته است که آن را به راحتی به یکی از بهترین فیلم های تاریخی در مورد روم باستان تبدیل می کند.

۱۲- The Last Temptation Of Christ (1988)

در سال ۱۹۸۸ بود که مارتین اسکورسیزی برای ساخت یک فیلم حماسی بر اساس داستان های کتاب مقدس مسیحیان، برای مدت کوتاهی از ساخت پروژه های مافیایی دست کشید. فیلم The Last Temptation Of Christ داستان به صلیب کشیدن عیسی مسیح به دست یک فرماندار رومی به نام پونتیوس پیلات را روایت می کند. به خاطر تضاد با اداستان امروزی که از به صلیب کشیدن عیسی مسیح رویت می شود، واکنش کلیساهای مسیحی به این فیلم مثبت نبود و به خاطر صحنه ای در فیلم که در آن عیسی مسیح ظاهراً توسط شیطان وسوسه می شود، به شدت توسط کلیسا محکوم شد. با بازی ویلم دفو در نقش مسیح و دیوید بووی در نقش پیلات، این فیلم علیرغم تمام جنجال ها یک موفقیت هنری بود و اسکورسیزی در بخش بهترین کارگردانی، نامزد دریافت جایزه اسکار شد.

۱۱- The Fall Of The Roman Empire (1964)

شکوه، درام، پیچیدگی سیاسی و طمع برای قدرت عناصر کلیدی فیلم The Fall Of The Roman Empire ساخته سال ۱۹۶۴ هستند. وقتی علاقمندان سینما در حال اشک ریختن بر سر عصر طلایی هالیوود بودند، این فیلمی بود که نادیده گرفته شد. برای نشان دادن تغییری که سینما بعد از یک دوره مهم تجربه کرده بود، ریدلی اسکات نسخه ای کوچک و جمع و جورتر از این داستان را برای مخاطبین مدرن ساخت که طرفداران سینما آن را با نام گلادیاتور می شناسند. به عنوان یک فیلم حماسی در دقیق ترین و کامل ترین معنای آن، این فیلم ساخته شده در سال ۱۹۶۴ به قدرت و توسعه روم باستان در دوران اوج قدرتش پرداخته و چگونگی سقوط آن از درون را به تصویر می کشد. این فیلم در یک بخش نامزد دریافت جایزه اسکار شده و جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی متن را نیز دریافت کرد.

۱۰- Satyricon (1969)

فیلم Satyricon یک داستان فانتزی و اپیزودیک در مورد زندگی در دوران روم باستان است که بیشتر بر اساس افسانه های لذت جویی آن دوران ساخته شده تا واقعیات تاریخی. رنگ ها، لباس ها و فضای کلی فیلم بسیار اگزجره شده تا با آن دوره تاریخی فانتزی که در دوران پرآشوب حکمرانی نرون در جریان بود مطابقت داشته باشد. این فیلم یک داستان خطی را به شکلی متداول روایت نمی کند و داستان خود را در قالب ۹ اپیزود به تصویر می کشد که داستان شخصیت اصلی داستان برای بدست آوردن دل معشوقه جوانش را روایت می کند. فدریکو فلینی برای کارگردانی این فیلم که داستانش در دوران روم باستان روایت می شود برای سومین بار نامزد دریافت جایزه اسکار شد.

۹- The Passion Of The Christ (2004)

در حالی که فیلم The Last Temptation of Christ با نقدهای بسیار خوب و تحسین از جانب منتقدان روبرو شد اما فیلمی کاملاً متفاوت در مورد مرگ عیسی مسیح بود که جوایز متعدد و یک موفقیت بی سابقه باکس آفیسی را تجربه کرد. در سال ۲۰۰۴ بود که فیلم The Last Temptation of Christ به کارگردانی مل گیبسون به شکلی دقیق و پرجزییات به شکنجه و به صلیب کشیدن عیسی مسیح بدست پونتیوس پیلات، فرماندار رومی می پردازد. برخلاف فیلم اسکورسیزی که در بالا به آن اشاره کردیم، این فیلم کمتر بر مسیر راهپیمایی مسیح با صلیب تمرکز داشته و بیشتر بر درد و شکنجه خونین او تمرکز دارد. نتیجه این بود که کلیساها از این فیلم حمایت کرده و فروش فیلم به ۶۱۲ میلیون دلار رسید، علیرغم اینکه خشونت بالای فیلم باعث شد در رده فیلم های با دسته بندی R قرار گیرد.

۸- Life Of Brian (1979)

به عنوان یکی از بهترین فیلم های فرانچایز مانتی پایتون، فیلم Life of Brian یکی از دقیق ترین تصویرسازی ها از زندگی در شهرهای روم باستان است که تاکنون در سینما به تصویر کشیده می شود. وقتی پای فیلم هایی در مورد روم باستان به میان می آید. وقتی پای فیلم هایی در مورد روم باستان به میان می آید، این فیلم در خود پایتخت روایت نمی شود بلکه در شهر جودا رخ می دهد و حاوی نگاهی ساده و خنده دار اما واقع گرایانه به زندگی مردم در دوران حکومت امپراطوران روم است. البته داستان فیلم همیشه بامزه نیست و گاهی اوقات این نگاه هجوآمیز بسیار تند و تیز می شود، به ویژه زمانی که پای ظلم و ستم رومی ها و مقامات محلی شهر به میان می آید. این فیلم هنوز هم یکی از بهترین کمدی های بریتانیایی است که ساخته شده و همواره در فهرست بهترین کمدی های تاریخ سینما جای می گیرد.

۷- Cabiria (1914)

داستان Cabiria در دوران جنگ های پیونیک دوم روایت شده و تصویری از مشهورترین لحظات این جنگ را ارائه می دهد. لشکرکشی هانیبال در کوهستان های آلپ، محاصره سیراکیوز و کارزار نظامی سیپیو، سردار رومی در شمال آفریقا برخی از اتفاقاتی هستند که در این فیلم تاریخی به تصویر کشیده می شوند. مارتین اسکورسیزی چنان این فیلم را دوست داشت که مدعی شد این فیلم خالق ژانر حماسی بوده است. اگر او درست گفته باشد، این موضوع باعث می شود که Cabiria نیای عرفانی فیلم های مانند بن هور و گلادیاتور باشد. این فیلم در سال ۲۰۰۶ در جشنواره فیلم کن بازسازی شده و از نو به نمایش درآمد اما در جریان اولین انتشارش در سال ۱۹۱۴، اولین فیلمی بود که در کاخ سفید به نمایش درآمد، جایی که در دوران رییس جمهور وودرو ویلسون بود که در حیاط کاخ سفید برای وی نمایش داده شد.

۶- Quo Vadis (1951)

به عنوان فیلمی که استودیو MGM را از ورشکستگی نجات داد، فیلم Quo Vadis یک درام تاریخی حماسی است که عناصر تاریخی را با عناصر ساختگی و داستانی ترکیب می کند تا داستان درگیری امپراطور وقت روم باستان با مسیحیت و رفتار وی با اولین مسیحیان را به تصویر بکشد. این فیمل با بازی رابرت تیلور، دبورا کر، لئو گن و پیتر اوستینوف ساخته شده و والتر پیجن نیز راوی داستان است. این فیلم یک موفقیت تجاری بوده و مورد تحسین منتقدان نیز قرار گرفت و با بودجه ای ۷ میلیون دلاری توانست به ۲۱ میلیون دلار فروش دست یابد در حالی که منتقدان نقدهایب نسبتاً مثبت به فیلم داشتند. فیلم Quo Vadis در هشت بخش نامزد دریافت جایزه اسکار شد اما در هیچ بخشی نتوانست این جایزه را بدست آورد.

۵- Julius Caesar (1953)

فیلم های تاریخی بسیاری در مورد روم باستان و بر مبنای زندگی جولیوس سزار به عنوان مشهورترین شخصیت در تاریخ روم باستان ساخته شده است، از جمله فیلمی در سال ۱۹۵۰ و فیلم دیگری در سال ۱۹۷۰ که هر دو شاهد حضور چارلتون هیوستون هستند. اما در این فیلم که در سال ۱۹۵۳ ساخته شده، مارلون براندو نقش مارک آنتونی را بازی می کند و خود فیلم بر اساس نمایشنامه ای از ویلیام شکسپیر به همین نام ساخته شده که بهتر از دو فیلم قبلی است. فیلم Julius Caesar با جزییات فراون به خیانت و قتل شخصیت جولیوس سزار توسط متحدان و دوستانش پرداخته و نقدهای بسیار مثبتی از منتقدان دریافت کرد. این فیلم یک موفقیت تجاری و هنری بزرگ بود و در پنج بخش نامزد دریافت جایزه اسکار شد، از جمله بهترین فیلم و برنده جایزه بهترین کارگردانی هنری اسکار نیز شد.

۴- Cleopatra (1963)

این فیلم یکی از ماندگارترین و خاص ترین ظواهر، نقش ها و بازی های الیزابت تیلور است که تصویری بسیار باشکوه و گاه شوکه کننده از تاریخ باستان ارائه می کند که باعث می شود لیاقت جایگاه ویژه اش در تاریخ سینما را داشته باشد. کلئوپاترا در این فیلم به یک اندازه زیبا و افسونگر است و در شرایطی که هم مارک آنتونی و هم جولیوس سزار (به ترتیب با بازی ریچارد برتون و رکس هریس) را وسوسه و مسحور خود می کند، مسیر تاریخ و تمدن را تغییر می دهد. این فیلم نزدیک بود باعث ورشکستگی استودیو فیلمسازی فاکس قرن بیستم شود اگر چه فروش قابل توجهی نیز داشت اما در بخش هنری، موفق به دریافت چهار جایزه اسکار از میان ۹ نامزدی خود در مراسم شد.

۳- Spartacus (1960)

شاید بسیاری از افراد بیشتر به خاطر نسخه سریالی Spartacus که اخیراً در شبکه تلویزیونی استارز منتشر شده با شخصیت اسپارتاکوس آشنا باشند اما اولین بار در یک نسخه سینمایی و بسیار قبل تر بود که اسپارتاکوس روی پرده ظاهر شود و آن هم در فیلم مشهوری در سال ۱۹۶۰ به کارگردانی استنلی کوبریک و نویسندگی دالتون ترومبو بود. نقش Spartacus در تاریخ ایالات متحده بسیار مهم تر از داستانی است که روایت می کند، زیرا جان اف کندی به عنوان رییس جمهور وقت ایالات متحده، برای دیدن آن برخی از قوانین سرسختانه آن زمان در مورد افراد با تمایلات کمونیستی یا کسانی که دستکم به داشتن چنین تمایلاتی متهم بودند، را نادیده گرفت و بدین ترتیب به دوران ممنوعیت فعالیت برخی از فیلمسازان متهم به داشتن تفکرات کمونیستی پایان داد. این فیلم برنده چهار جایزه اسکار شد و در سال ۲۰۱۷ نیز وارد فهرست بایگانی ملی سینمای ایالات متحده شد.

۲- Gladiator (2000)

شاید مشهورترین فیلم در میان فیلم هایی که در مورد دوران روم باستان ساخته شده، فیلم Gladiator به کارگردانی ریدلی اسکات باشد، شاهکاری سینمایی که ۴۶۰ میلیون دلار در باکس آفیس جهانی فروخت و چهار جایزه اسکار، از جمله بهترین فیلم سال را بدست آورد. این فیلم چنان موفق بود که باعث ایجاد پدیده ای به نام «اثر گلادیاتور» شد که موجی از علاقمندی به ادبیات و تاریخ روم باستان را در ایالات متحده و سراسر جهان رقم زد. فیلم Gladiator با بازی راسل کرو در نقش ماکسیموس دسیموس مریدیوس، داستان یک فرمانده نظامی ارشد رومی است که به بردگی کشیده شده و به دنبال انتقام از امپراطور بیرحم و ظالم وقت روم به نام کومودوس (واکین فینیکس) است که عامل کشته شدن خانواده و به بردگی گرفته شدن او بوده است.

۱- Ben-Hur (1959)

Ben-Hur یک فیلم کلاسیک است که در سال ۲۰۱۶ نیز بازسازی شد اما نسخه اورجینال سال ۱۹۵۹ نیز خود بازسازی یک فیلم صامت در سال ۱۹۲۵ است. این فیلم داستان جودا بن هور (چارلتون هیوستون) را روایت می کند، شاهزاده ای یهودی که توسط مسیحیان به بردگی کشیده شده و در ادامه قهرمان مسابقات ارابه رانی شده و سوگند یاد می کند که از شهروندان رومی که باعث بردگی اش شده اند انتقام خواهد گرفت. در هنگام انتشارش، این فیلم گرانقیمت ترین فیلمی بود که تا آن زمان ساخته می شد. اما نتیجه بسیار باشکوه بوده و هزینه سنگین استودیو سازنده را جبران کرد، زیرا بن هور یکی از بهترین فیلم های تاریخی تاریخ سینما و بهترین فیلم در مورد روم باستان است که ۱۴۶ میلیون دلار فروش داشته و ۱۱ جایزه اسکار بدست آورد، از جمله جایزه بهتریه فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد نقش اول.