باید فضای رگولاتوری استارتاپ‌ها اصلاح شود

پنل تخصصی رقابت و انحصار و اقتصاد دیجیتال  با حضور رییس انجمن فین تک نصر تهران، معاون حقوقی مرکز مطالعات و توسعه و رقابت،  معاون حقوقی مرکز مطالعات و توسعه و رقابت برگزار شد. در این پنل به موضوع ورود شورای رقابت به دعواهای حقوقی استارتاپ‌ها صحبت شد و موضوع «انحصار» و ابعاد گوناگون آن، تشریح شد.

«رضا قربانی» عضو هیئت‌مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای فضای اقتصادی ایران در حال حاضر انحصاری است و این انحصار تا فضای اقتصاد دیجیتال هم ورود کرده است و شورای رقابت باید برای ورود به این فضا تخصص‌های لازم را به دست بیاورد و قوانین ابلاغ کند. قربانی باور دارد شورای رقابت یک نگاه شتابزده برای ورود به عرصه تکنولوژی دارد و تعریف دقیقی از انحصار در این بازار ندارد.

قربانی با تاکید بر اینکه انحصار در شبکه پرداخت کشور وجود دارد گفت: «انحصار در صنعت پرداخت وجود دارد چرا که دوازده شرکت داریم و شرکت دیگری نمی‌تواند اجازه داشته باشد در این حوزه فعالیت کند. اما آیا در همه موضوعات انحصار وجود دارد؟»

قربانی با طرح این پرسش که آیا انحصار ذاتا بد است ؟ گفت«اگر پاسخ به این سوال بلی است؛ مخابرات و برق و آب ما انحصاری است. حتی آتش نشانی هم در دنیا دارای بخش خصوصی است اما در اینجا تمام این‌ها انحصار دولت است و پس باید همگی محکوم شوند. حتی شبکه‌ای مثل شبکه شتاب که بانک مرکزی ایجاد کرده یک نوع انحصار است.»

او در ادامه درباره شائبه‌های انحصار اسنپ‌پی صحبت کرد و گفت: «برخی اسنپ پی را به ایجاد انحصار در صنعت لندتک محکوم کرده‌اند اما نمی‌توان با بازیگران اصلی بازارها به علت پیشنهادهای که برای توسعه خود ارائه می‌کنند برخورد کرد. واقعیت این است که ما یعنی اقتصاد دیجیتال تداوم ناپایداری عادت کرده‌ایم.»

قربانی باور دارد رای یک‌طرفه رگولاتور پیامدهای منفی به همراه دارد و برای اکوسیستم استارتاپی کشور مضر است. قربانی به اهمیت وجود رگولاتورهای تخصصی کرد و گفت: «چندین سال از شاپرک انتقاد کردم؛ اما باور دارم عدم وجود این نهاد مشکلات بیشتری در پی دارد. عرضه سهام شرکت‌های حوزه پرداخت در بورس، وجود نهادهایی چون شاپرک هستند. او ادامه داد: «سال گذشته جلسات متعددی با معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری برگزار شد. ما در این جلسات مخالفت صریح خود را با اینماد اعلام کردیم؛ چراکه برخی خوزه‌های مانند لندتک و رمزارز قانون‌گذاری نشده‌اند. این چالش را با تعامل و گفت‌وگو برطرف کردیم و فعالیت هیچ کسب‌وکاری متوقف نشد.»

«امیرعباس علاءالدینی»، معاون حقوقی مرکز مطالعات و توسعه و رقابت  در نشست عنوان کرد قانون انحصار تسلط بر بازار نیست؛ بلکه سوءاستفاده از تسلط بر بازار است و خوشبختانه شورای رقابت در زمره نهادهای متخصص در حوزه اقتصاد دیجیتال است.

او باور دارد فضای استارتاپی بسیار تخصصی است و قوانین باید اصلاح شود تا بتوان به مشکلات استارتاپ‌ها رسیدگی کرد: «ازآنجایی‌که اقتضای نظارت به‌ویژه در حوزه اقتصاد دیجیتال، سرعت عمل بالاست، شورای رقابت باید سرعت عمل خود را برای رسیدگی به شکایات و دیگر مسائل این بخش بالا ببرد که برای نیل به این هدف در گام اول باید به تخصص لازم دست پیدا کند.»

«محمدمهدی جعفریان»؛ مدیر مرکز مطالعات توسعه و رقابت هم تصریح کرد که در حوزه اقتصاد دیجیتال به دلیل شرایط خاص این بازار به‌خصوص بازارهای پلتفرمی سوددهی در بازه زمانی کوتاه میسر نیست.  اقتصاد دیجیتال نیاز به نظارت دقیق و تخصصی بر عملکرد پلتفرم‌ها دارد که طبق قانون مهم‌ترین نهاد برای این مهم شورای رقابت است. او باور دارد مطالبه‌گری از سمت استارتاپ‌ها آنقدر جدی و زیاد نبوده که مانند موضوع خودروها در شورای رقابت، یک کارگروه جدی و تخصصی برای حل این مشکلات تشکیل شود. جعفریان تاکید کرد که باید به سمت تخصصی شدن پیش رفت تا بتوان مشکلات اکوسیستم استارتاپی را بهتر و دقیق‌تر حل کرد.